Uğur Dursun Adsız 47. Sayı / 7:00
1808’de Gürcistan’da Yapılan Sözlük Derlemesi

1808’de Gürcistan’da Yapılan Sözlük Derlemesi

Julius Klaprot tarafından 1823 yılında Paris’te Almanca basılan ve 443 sayfadan oluşan Asia Polyglotta/ Asya Dilleri adlı eserde birçok Asya dilinin yanında Kürtçeye de yer verilmiş ve küçük bir sözlük derlemesi oluşturmuştur. Dönemin güçlü ailelerinden Merian Ailesi üyesi ve Rusya Devlet Danışmanı Baron Von Merian destekleriyle yapılan çalışmanın editörlüğünü J. M. Eberhart üstlenmiştir. 1783 yılında Almanya’da doğan dilbilimci Julius Klaprot, 1804 yılında St. Petersburg Bilimler Akademisi’nden aldığı davet üzerine Rusya’ya gitmiştir.1 Orada akademik çalışmalar yapmış ve 1805 yılında Rusya’nın Çin elçiliğinde görevlendirilmiştir. Daha sonra 1807-1908’de Kafkaslarda etnografik ve dilbilimsel keşiflerde görevlendirilmiştir. Bu dönemde Kürtçe ve Osetçe üzerinde de çalışmıştır. Bu sırada şarkiyat makaleleri yayımlamaya devam etmiştir. 1812’de Berlin’e, 1815’te Paris’e taşınmıştır. 1816’da Humboldtt tarafından Paris’te kalması için Prusya Krallığı’ndan transfer edilmiştir. Asya dilleri ve edebiyatları hakkındaki çalışmaları için Paris’te istediği kadar kalması temin edilmiştir. 1835’te Paris’te ölmüştür. Kürtçe ile ilgili çalışmasını Kafkasya’da bulunduğu dönemde kayıt altına almıştır.

Asia Polyglotta adlı eserinde Kürtçe; Sanskritçe, Afganca, Sganca2, Osetçe/Alanca, Zend/Pehlevicece, Farsça, Belucice ve Ermenice ile beraber İndo-Germanen/Hint-Alman dilleri grubu altında yer bulmuş. Yazar bu dil grubuna Avrupa’nın ve Asya’nın bir çok dili ile Slav dillerini ve Latin dillerini de dahil eder. Yukarıda saydığım 8 dil hakkında küçük sözlüklere yer verir ve bazı yakın dillerdeki karşılıklarına yer verir. Eserde Kürtçe dışında onlarca dilde küçük sözlük derlemesi mevcut.


Devamı Kürt Tarihi Dergisi'nin 47. Sayısında

  • Bu içeriği paylaşmak ister misiniz?