Birinci Bakü Ziyareti
Sovyet yönetimi 1941 yılının sonlarında kendi nüfuz alanında kalan Kürtlerden yaklaşık 30 kişilik bir grubu Bakü’ye davet etmişti. Bu dönem İranlı Kürtlerle ilgili kesin bir politikaya sahip olmayan Sovyetler Birliği’nin bu davetle elde etmeye çalıştığı şey Kürtlerin sempatisini kazanmak ve Urumiye’deki aşiret unsurlarını silahsızlandırmaktı. Bu açıdan bakıldığında Sovyetler Birliği ve İngiltere’nin işgalin ilk yıllarında İran’daki etnik unsurlara karşı takip ettiği siyasetin benzer olduğu söylenebilir. Çünkü işgalin ilk yıllarında Sovyet yetkililer de İngilizler gibi kendi işgal bölgelerinde silahlı aşiret unsurlarından kaynaklı sorunların ortaya çıkmasını istemiyor ve bölgedeki yerel halkla dostça ilişkiler kurmaya çalışıyordu. Ancak bu davetle Sovyetler Birliği İran’ın kuzeyindeki etnik unsurlarla ilgilenmeye başladığının ilk işaretini de vermişti. Bakü’ye davet edilen Kürtlerden Gazi Muhammed ve Seyf Gazi haricindekilerin hemen hemen hepsi aşiret mensubuydu. Davetlilerin hepsinin ortak özelliği ise tutucu ve feodal olmalarıydı. Mahabad’dan Gazi Muhammed, Miyanduab’dan Mecid Han, Bukan’dan Ali Ağa Emir Esed ve Ömer Aliyar, Hacı Baba Şeyh, Herki aşiretinden Reşid Bey, Şikak aşiretinden Ömer Han Şerifî, Zerza aşiretinden Musa Han, Hacı Karani Ağa ve Mameş aşiretinden Kak Hamza Nalus Bakü’ye davet edilen isimler arasındaydı. Ömer Han Şerifî bu sırada hasta olduğundan davete icabet edememiş ve yerine Hasan Henere ve Hasan Tilo’yu Bakü’ye gitmeleri için görevlendirmişti. Ayrıca Nuri Beyzâde, Herko Beyzâde, Ahmet Bey Feyzullahbegî, Beyazıd Ağa Kevork da davetliler arasındaydı. Berzûyî’nin de belirttiği gibi davetlilerin büyük çoğunluğunun aşiret reislerinden oluşması Sovyet yetkililerin işgalin ilk yıllarında şehirli orta sınıf Kürtlere pek önem vermediğini göstermektedir.
Kürt Tarih Dergisi’nin dijitalize edilmesi Olof Palme International Center tarafından desteklenmektedir.
“Bu web site Haklara Destek Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazırlanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla İsmail Beşikci Vakfı’na aittir ve Avrupa Birliği’nin ve/veya Haklara Destek Programı’nın görüşlerini yansıtmamaktadır.”
