Rohat Alakom 47. Sayı / 1:00
Tek Şahsiyet, Çok İsim Ağrı İsyanı Lideri İbrahim Ağa ve Adları

Tek Şahsiyet, Çok İsim Ağrı İsyanı Lideri İbrahim Ağa ve Adları

Kürtçede daha ziyade Biroyê Heskê Têlî olarak bilinen İbrahim Ağa’nın ölümünün 90. yıldönümü münasebetiyle kaleme aldığım yazı, yeni bazı bilgi kırıntıları ışığında bu Kürt şahsiyetini tanıtmayı amaçlıyor.1 1931 yılında İran’da Makü yöresinde öldürülen Ağrı İsyanı’nın bu efsanevi kahramanı İbrahim Ağa’nın yaşamı şimdiye kadar çeşitli şarkı, şiir, öykü ve romana konu olmuştur. Ağrı İsyanı komutanı İhsan Nuri Paşa’nın kaydettiği gibi İbrahim Ağa, Kürtler arasında “Bro Heski Telli” (Biroyê Heskê Têlî) adıyla tanınmıştır.2 Kürtçe kişi adlarının başka dillere uyarlandıklarında zamanla kazandığı yeni biçimlerin bilinmesinde de yarar var. Özellikle bu yazıda göreceğimiz gibi, aynı şahsiyete işaret etmekle birlikte bu kişilerin farklı şekillerde yazılan adları dijital ortamda yaptığımız aramalarda anahtar olmaktadır. Bu durum tarih boyunca türetilmiş olup doğru veya yanlış bildiğimiz bütün adlar için de geçerlidir. İbrahim Ağa’nın halk arasında dolaşımda olduğu haliyle üç sözcükten oluşan “Biroyê Heskê Têlî” adı yazılı kaynaklarda çok farklı biçimlerde yer almıştır.. Kişi adları araştırmaları (antroponimi) açısından önemli bulduğum bu konuyu burada İbrahim Ağa’nın (Biroyê Heskê Têlî) yaşam öyküsü ile birlikte ele alacağım. Benim amacım bu şahsiyete atfedilen tüm bu adların bir listesini çıkarmak değil,  Kürt tarihinde tanınmış bir şahsiyetin adının yazılı kaynaklarda aldığı çok değişik hallere dikkat çekmektir. 


Devamı Kürt Tarihi Dergisi'nin 47. Sayısında

  • Bu içeriği paylaşmak ister misiniz?