Kürt Tarihi’nin 51. sayısı bir devam sayısı gibi. Malum, 50. sayıda İran Kürtleri hakkında etraflı bir dosya
hazırlamış, Kürdistan’ın, Güney ve Rojava’ya nazaran daha az bildiğimiz, İran kısmına odaklanmıştık. 51.
sayıda İran Kürdistanı’yla devam ediyoruz. Ancak İran Kürdistanı’nın nadide bir kısmıyla.
Fotoğraflarından güzelliğine aşina olduğumuz Hewraman’la. 51. sayıda bir Hewraman dosyası hazırladık.
Yayın kurulumuzun lokomotiflerinden Ercan Çağlayan sağ olsun bir kez daha güzel bir iş çıkardı ve bir
Hewraman dosyası hazırladı. Hüsamettin Bahçe de Hewraman fotoğraflarını Kürt Tarihi’yle paylaşma
cömertliğini gösterdi. İkisine de müteşekkiriz.
Dosyaya gelince… Esmaîl Shams Hewraman’la ilgili genel bir tanıtım yazısı kaleme aldı. Shams’ın
yazısı Hewraman’ın coğrafi, tarihi ve toplumsal kimliğine dair iyi bir özet sunuyor. Hewramanlılar,
Hewramiler üzerine akademik vasfı çok kuvvetli iki önemli makale de yer alıyor dosyada: Veysel Başçı’nın
“Hewraman’da Metaformik Tasavvufî Kimlikler” ve Shahab Vali’nin “Goranî/Hewramî Edebiyatı Üzerine
Notlar” yazıları. Başçı’nın çalışması hem Hewramilerin İslam öncesi dini inançlarına hem de İslam’la
eklemlenmenin Hewraman’da yarattığı dönüşümlere ve sonuçlara odaklanıyor. Vali’nin çalışması ise
“Kürt edebiyatının belki de en eski ve en zengin sahası” dediği Hewrami edebiyatına bakıyor.
Dosya harici yazılarımızın ilki Metin Yüksel’in. Yüksel’in çalışması 1939-1949 yılları arasında
Bağdat’ta yayımlanan aylık kültür ve edebiyat dergisi Gelawêj’in uzunca bir dönem editörlüğünü de
üstlenen Elaeddîn Seccadî hakkında. Dosya harici diğer yazılarımız da İran Kürdistanı’yla ilgili. Kenan
Demirel’in ilk kısmını geçen sayıda yayımladığımız “Sovyetler Birliği’nin İran Kürtleri Siyaseti (1941-
1945)” yazısının kalan kısmı bu sayıda yayımlanıyor. 51. sayıda her ikisi de İran Kürdistanı’yla,
Mehabad’da ilan edilen Kürdistan Cumhuriyetiyle ilgili iki de kitap tanıtım yazımız var. Vahap Coşkun,
William Eagleton’ın çok bilinen Kürt Cumhuriyeti (1946) (Avesta, 2019) kitabını tanıtıyor. Alişan Akpınar
da Abbas Vali’nin Kürdistan Cumhuriyeti: İran’da Kürt Kimliğinin Oluşumu (Avesta, 2010) kitabını
değerlendirdi.
Son olarak bir de Kürtçe yazı yer alıyor 51. sayıda. Kafkasya’daki Kürtlerle ilgili yaptığı çalışmalarla
tanıdığımız Nihat Gültekin, Sovyetler Birliği dengbêjlerinden Egîtê Tecîr’in hayat hikayesi, dengbêjlik
sanatı ve başta Kürtçe öğretmenliği olmak üzere Kürt kültür ve sanatına yaptığı katkıları etraflıca ele
alıyor.
52. sayıda buluşmak üzere…
Mesut Yeğen