Grillos’un oğlu, Diodora’dan doğma komutan, tarihçi ve filozof Ksenefon (Yunanca: Ksenofonda), MÖ 431 yılı civarında Atina yakınlarındaki Erxieon’da doğdu. MÖ 355’te öldü. “Atinalı Ksenofon” olarak tanınan Yunanlı komutan filozof ve yazar, ünlü filozof Sokrates’in öğrencisiydi. Ksenofon, askeri anıları, güçlü biyografi bilgileri ile binicilik ve savaş sanatı bilgilerine dair yazdığı eserler ile tanındı.
Ksenofon’un yazdığı MÖ 5. yy sonunda, günümüz Kürdistan topraklarında geçen “Anabasis” olayları, bütün Ön Asya’ya hükmeden Ahameniş Hanedanlığı/Perslerin Kralı II. Daryus/Dara’nın ölümü, büyük oğlu Artakserksis’in tahta geçmesi ama küçük kardeş Prens Kiros’un ondan zorla tahtı alabilmek için Küçük Asya’da gizlice ordu toplamaya başlaması üstüne kuruluydu. Yani Prens Kiros, yeni kral olan ağabeyi Prens Artakserksis’e karşı askeri sefere hazırlanıyordu.
Yazar Ksenefon da bu sefere davet edilmişti. Ksenefon, Prens Kiros’a paralı asker toplayan Sardes şehrindeki (Manisa, Salihli ilçesi yakınları) dostu Viotia’lı Proksenos’un davet mektubunu okur okumaz, hemen filozof Sokrates’in yanına gitmişti. Sonuçta Ksenefon, MÖ 401’de, Sardes şehrindeki dostu Viotialı Proksenos’un daveti üzerine Kiros’un komutanlığındaki ordunun saflarında, Kral II. Artakserksis’e karşı askeri sefere katıldı. Kendisinin ve 10 bini aşkın paralı “Yunanlı ve Barbar” savaşçının da katıldığı “Pers” askeri seferi MÖ 6. Mart 401 tarihinde, tarihi Sardes şehrinden yola çıkmalarıyla başladı.
MÖ 3 Eylül 401 tarihinde birbirlerinden tahtı kapmak isteyen iki kral adayı kardeşin orduları, Güney Mezopotamya’da, Babil’in 70 km kuzeyinde, Fırat Irmağı’nın sol kıyısında Kunaksa (Ârâmîce Keništa) denilen bölgede karşı karşıya geldi. Kunaksa’da savaşa tutuştular. Kunaksa Savaşı’nda ordusu galip gelmesine rağmen Prens Kiros’un kendisi bu savaşta öldürüldü. Böylece Prens Kiros’un yandaşı kahramanımız Ksenefon, Pers tahtına aday olan dostu Prens Kiros’u kaybetmiş oldu. Sonuçta Yunanlılar bir yandan savaşı kazandıkları için galip sayılırlarken, öte yandan da destekledikleri kral adayı Prens Kiros, savaşta öldürüldüğü için mağlup sayılıyorlardı. Ölen Prens Kiros’un kardeşi Prens Artakserksis ise savaşı kaybetmesine rağmen yaşadığı için Pers kralı olmuştu.
Kürt Tarih Dergisi’nin dijitalize edilmesi Olof Palme International Center tarafından desteklenmektedir.
“Bu web site Haklara Destek Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazırlanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla İsmail Beşikci Vakfı’na aittir ve Avrupa Birliği’nin ve/veya Haklara Destek Programı’nın görüşlerini yansıtmamaktadır.”
