Şermin Özen 46. Sayı / 5:00
Kürdistan 1919 Binbaşı Noel’in Günlüğü

Kürdistan 1919 Binbaşı Noel’in Günlüğü

Kürdistan 1919, İngiliz gizli servisi adına çalışan askeri subay Edward William Charles Noel’in (1886-1974) 1919 yılında gezdiği Antep, Maraş ve Malatya vilayetlerinde tuttuğu günlüğünden müteşekkil bir kitap. Noel’in gezi boyunca tuttuğu günlükte, Kürt milli kimliği, Kürt dili, Kürt toplumu ve Kürt karakterlerinin belirgin özellikleri hakkındaki fikirleri yer alıyor. İlave olarak günlükte, söz konusu vilayetlerdeki Kürt aşiretlerinin sahip oldukları topraklar ile sürülerin miktarı, bunların nasıl işlendiği ve idare edildiği gibi konular yer alıyor. Noel´in aynı yıl kaleme aldığı “Kürt Durumuna Bakış” başlıklı rapor da kitaba eklenmiştir.

İngiltere’nin Hindistan ordusunda görev yapan ve I. Dünya Savaşı sırasında İran Ahvaz’da konsolos olarak görevlendirilen Noel, burada Kürtçeyi öğrenmiştir. Profesyonel bir İngiliz Subayı olan Edward William Charles Noel, HGM (Britanya Ordusu Yönetim Birimi) tarafından Van, Bitlis, Diyarbakır ve Elazığ vilayetlerinde İngiliz himayesinde bir Kürt devleti kurma amacı doğrultusunda Kürdistan’a gönderilmiştir. Bu amaçla, bölgenin nabzını ölçmek için, Kürtlerin önde gelen ailelerinden Bedirhan ailesi ve etkili olabileceklerini düşündükleri başka ailelerle birlikte Kürdistan’a bir gezi düzenlemeyi planlanmıştır. Gezi 3 Temmuz 1919 tarihinde Binbaşı Noel’in İstanbul’a gelmesiyle başlamıştır. Bahsedilen tarihte İstanbul’a gelen Noel, etkili Kürt çevreleriyle ilişkiler kurarak Türklerin Pan-İslamist çalışmalarına karşı bazı faaliyetlerde bulunmak amacıyla Celadet-Kamuran Bedirhan kardeşler ve Ekrem Cemil Paşa’nın içinde bulunduğu bir heyetle Kürdistan’a gitmiştir. Noel, üç ay süren gezisi sırasında Antep, Maraş ve Malatya’daki Kürt aşiretlerini ziyaret etmiştir.


Devamı Kürt Tarihi Dergisi'nin 46. Sayısında

  • Bu içeriği paylaşmak ister misiniz?