Tek Şahsiyet, Çok İsim Ağrı İsyanı Lideri İbrahim Ağa ve Adları
Kürtçede daha ziyade Biroyê Heskê Têlî olarak bilinen İbrahim Ağa’nın ölümünün 90. yıldönümü münasebetiyle kaleme aldığım yazı, yeni bazı bilgi kırıntıları ışığında bu Kürt şahsiyetini tanıtmayı amaçlıyor.1 1931 yılında İran’da Makü yöresinde öldürülen Ağrı İsyanı’nın bu ...
Şeyh Said İsyanı ve Haco Ağa’nın Ölümcül Tereddüdü
Epey bir süredir Kürdistan tarihini yeni bir perspektifle okumaya çalışıyorum. Bu yeni okumalarımın içinde, bir tarihçilik biçimi olarak hain ya da kahraman kategorisine başvurmanın fayda getirmediğine inanıyorum. Nitekim Guha’nın bize yetkinlikle gösterdiği üzere ezilen bir halkın tarihi, kahramanlık ya ...
Köylüler ‘Senyör’e Karşı: Zomik Köyü Ahalisi ile Haydaranlı Hüseyin Paşa’nın Arazi Davası
On dokuzuncu yüzyılın ortasından 20. yüzyılın son çeyreğine kadar olan dönemde, Anadolu kırsalında gündelik hayatı belirleyen en önemli hususlardan biri arazi ihtilaflarıydı. Mahkemelere yansıyan hukuki ihtilafların pek çoğunda bir arazi meselesi vardı. Pek çok cinayetin ve kan davasının ardında yatan ...
Siirt’te Tuz Tekeli: Osmanlı Kürdistanı ve “İç Sömürgecilik”?
Osmanlı devletinin 19. yüzyılda “Kürdistan fütuhatı” olarak andığı mîrlerin tasfiyesiyle gerçekleşen süreç sıklıkla siyasi veçhelerle ele alınmış bir olgu. Ahmet Kardam’ın Osmanlı devletinin “merkezileşme” siyasetinin iktisadi bir veçhesi olarak Kürt mîrlerinden Nurullah Bey’in Hakkari’deki ...
İstanbul’daki Kürt işçiler hakkındaki bilgimiz ne yazık ki parçalıdır. Bu parçalı olma zamansaldır, yani çeşitli anlara odaklanır. Mesela belgelerin de çokluğundan ötürü 1826’da yeniçeriliğin kaldırılmasının hemen sonrası ya da 1896 Ermeni karşıtı şiddetten sonra hamallar, 1918 sonrası Kürt ...
Sovyet Kürdoloji ekolünün önemli temsilcilerinden Zare Aliyevna Yusupova, namıdiğer Zare Elî yakalandığı hastalık sonucu 3 Şubat 2022 tarihinde, 88 yaşında St. Petersburg’da hayatını kaybetti. Doğu Elyazmaları Enstitüsü danışman akademisyenlerinden ve Filoloji doktoru olan ünlü Kürdolog bilimsel çalışmalarının ...
Prof. Dr. Nadir Nadirov ve Prof. Dr. Kinyas İbrahim Mirzoyev’in Anısına
Kürt Halkı ard arda iki büyük değerini kaybetti. Önce Kinyaz İbrahim Mirzoyev’i, daha onun mezarındaki toprak kurumadan da ünlü Kürt bilgini Nadir Nadirov’u kaybettik. Ölüm evin yıkıla… Kürt halkının peş peşe bu değerlerini yitirmesi çok ağır oldu. Yetmedi mi hain felek bırak yakamızı. Bilim camiası ...
Seyahatnameler yazılı kaynaklar içerisinde son derece mühim bir yer tutmaktadır. Her ne kadar çeşitli sebeplerden ötürü bu kaynakların içerdiği bilgilere temkinli yaklaşmak gerekirse de bunlar tarih, sosyoloji, etnografi ve daha birçok alana katkı sağlamaktadır. Seyahatnameleri kaleme alanlar ise sadece birer ...
Di Seyahatnameya Horatio Southgate de Kurd û Kurdistan
Çîrok û serpêhatiyên rêwîtiyê her dem bala mirovan dikişînin. Ji lewre war û welatên ku me nedîtine yan jî heta wê demê bala kesekî nekişandine, bi alîkariya van berheman digihîjin ber destên me. Diyarên ku em nizanin yan jî me nedîtine bi van berheman ve deriyên gerdûna xwe ji me re vedikin. Bi xêra ...
Kürdistan 1919, İngiliz gizli servisi adına çalışan askeri subay Edward William Charles Noel’in (1886-1974) 1919 yılında gezdiği Antep, Maraş ve Malatya vilayetlerinde tuttuğu günlüğünden müteşekkil bir kitap. Noel’in gezi boyunca tuttuğu günlükte, Kürt milli kimliği, Kürt dili, Kürt toplumu ve Kürt ...
19. Yüzyıl İngiliz Seyyahlarının Gözüyle Kürt Kadını
19. yüzyılda birçok İngiliz seyyah Kürdistan’ı ve Kürtlerin yaşadığı diğer bölgeleri ziyaret etti.1 Esasen seyahatlerini direkt olarak Kürtleri incelemek üzere gerçekleştirmediler. Amaçlarından biri, o zamanlar İngiltere’nin sömürgesi olan Hindistan’a giden yolları daha yakından tanımak ve ilerleyen ...
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Irak, İngiltere tarafından, yönetimde kolaylığı sağlamak amacıyla onüç vilayete bölünür. Bağdat’taki Yüksek Komiserlik’e karşı sorumlu olan bir “siyasi subay” tarafından yönetilen her vilayet, iki veya daha fazla ilçeden oluşur. İlçelerin başında da bir “yardımcı ...
